Αντιλάλησαν οι φυλακές… με νότες
Της Γκέλης Ντηλιά*
ἐν φυλακῇ ἤμην καὶ ἤλθατε πρός με.
Κατά Ματθαίον κε 31-46
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της τέχνης σε όλες τις μορφές της, είναι ότι μπορεί να σταθεί σε οποιοδήποτε περιβάλλον. Ειδικά η μουσική, που από μόνη της αποτελεί μια παγκόσμια γλώσσα, δύναται να γεφυρώσει πολιτισμικές και άλλου είδους διαφορές και να ενώσει ψυχικά ανθρώπους διαφορετικούς.
Στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κορίνθου η πρόταση να ψυχαγωγηθούν οι κρατούμενοι, με ελληνική μουσική παιγμένη ζωντανά μπροστά τους, βρήκε πρόσφορο έδαφος. Ο Διευθυντής του Σωφρονιστικού Καταστήματος Γιώργος Δαφέρμος, κατόπιν εγκρίσεως, έδωσε το πράσινο φως που θα χρωμάτιζε αλλιώτικα εκείνο το απόγευμα της Πέμπτης 12 Σεπτέμβρη.
Ξεκινώντας από το Ναύπλιο οδικώς, στο τιμόνι καθόταν ο Γιώργος Μουσταΐρας, με συνοδηγό τον Θεόφιλο Μετασίδη και πίσω τους η γράφουσα και ο Νίκος Πρίγκουρης. Στο πορτ μπαγκάζ φορτωμένα τα ηχεία, τα μικρόφωνα, το μπουζούκι του Θεόφιλου και η κιθάρα του Νίκου προοιώνιζαν το άρτιο αποτέλεσμα που θα τους δικαίωνε αργότερα.
Η Πύλη άνοιξε με τη θερμή υποδοχή του Αρχιφύλακα Γιώργου Μίχου, του Αρχιφυλακέυοντα Δ.Ν. και του Υπαρχιφύλακα Μ.Π., οι οποίοι φρόντισαν από την πρώτη στιγμή να μας κάνουν να αισθανθούμε ευπρόσδεκτοι, σερβίροντας διπλούς μέτριους ελληνικούς καφέδες και παγωμένο νερό. Ο χώρος όπου το τρίο «Κάτι παίζει» θα είχε την ευκαιρία να παίξει για πρώτη φορά μπροστά σε κοινό πίσω από τα τείχη, είχε ήδη προετοιμαστεί. Οι κρατούμενοι άρχισαν να παίρνουν τη θέση τους με χαμόγελα και πειράγματα και μια ευχάριστη χαλαρότητα πλανιόταν εκείνο το φθινοπωρινό απόγευμα, αγνοώντας πλήρως τα συρματοπλέγματα που έκοβαν τον ουρανό σε κομμάτια κι όμως…
Οι νότες του μπουζουκιού και της κιθάρας, οι φωνές του Γιώργου και του Θεόφιλου και σε δυο bonus τραγούδια η δική μου, ξεσήκωσαν το ακροατήριο. Ρεμπέτικα και λαϊκά, Βαμβακάρης, Τσιτσάνης, Κουγιουμτζής και μελωδίες άλλων γνωστών συνθετών αντιλάλησαν στον χώρο μαγικά. Μέχρι το τέλος ασταμάτητος χορός, διαρκή παλαμάκια και επευφημίες, σιγοτραγούδισμα και θετική ενέργεια αποτέλεσαν ένα δυνατό χαρμάνι που δημιούργησε αυτό που είναι σχεδόν αδύνατο να δημιουργηθεί στο χώρο μιας φυλακής: μια ανάμνηση για πάντα, για όλους.
Μέσα στα 3 λεπτά ενός τραγουδιού χωράνε όλα. Αν το τραγούδι συνδέεται με την ψυχική τροφή που είναι αναγκαία για την ανθρώπινη ύπαρξη, θα δούμε ότι ετυμολογικά προέρχεται από τη λέξη τράγος, που πηγάζει από το ρήμα τρώγω και στη Δωρική τράγω. Μέσα στα 180 λεπτά της παραμονής μας εκεί, έχουν χωρέσει τραγουδιστικά όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα που χωρίς αυτά είναι αδύνατη η ανθρώπινη ύπαρξη και ειδικά η ανθρώπινη συνύπαρξη. Για δυο ώρες, δηλαδή, ο χώρος προαυλισμού γέμισε με αυτοσχέδιους χορούς ανθρώπων που κάποιοι απ’ αυτούς μπορεί να μην καταλάβαιναν την ελληνική γλώσσα, όμως χόρεψαν με την ψυχή τους, μουρμουρίζοντας αυτό που ανάβλυζε από μέσα τους, στη γλώσσα τους. Για όσο κράτησε, όλοι υπήρξαμε συνδαιτυμόνες ενός γλεντιού που κατάφερε να ενώσει τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους, τους φυλακισμένους και την κοινωνία, αποκομίζοντας μια ανεπανάληπτη εμπειρία.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Δαφέρμο που σε όλη τη διάρκεια της μουσικής εκδήλωσης ήταν παρών, με ευχάριστη διάθεση και διαρκή ενθάρρυνση να συμμετέχουν όσο γίνεται περισσότεροι έγκλειστοι σε εκείνη την απογευματινή μας δράση. Αποτελεί φωτεινό παράδειγμα Προϊσταμένου Υπηρεσίας που δεν ξεχνάει το βασικότερο: ότι είναι άνθρωπος.
* Η Γκέλη Ντηλιά είναι καθηγήτρια Αγγλικών, βραβευμένη ποιήτρια και συγγραφέας και εθελόντρια Σωφρονιστικών Καταστημάτων.