Καρκινογόνος ουσία σε ελληνικό τσάι

Συναγερμός στην Ευρώπη μετά την καταγραφή της Ιρλανδίας

Ένα ακόμη πλήγμα για τα ελληνικά τρόφιμα προέκυψε, καθώς τσάι μάραθου ελληνικής παραγωγής βρέθηκε να περιέχει αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης (ΡΑs) σε επίπεδα που ξεπερνούν κάθε φαντασία. Η Ιρλανδία ήταν η χώρα που εντόπισε το πρόβλημα και το κατέγραψε στην ευρωπαϊκή πλατφόρμα RASFF, κάνοντας λόγο για «δυνητικά σοβαρό κίνδυνο».

7400% πάνω από το όριο!

Σύμφωνα με τα στοιχεία, στο συγκεκριμένο τσάι εντοπίστηκαν 30.054,3 mg/kg πυρρολιζιδινών, όταν το επιτρεπτό όριο είναι μόλις 400 mg/kg. Αυτό σημαίνει υπέρβαση 7413% σε σχέση με τα ευρωπαϊκά όρια, που καθορίστηκαν με τον κανονισμό 2020/2040 της ΕΕ και ισχύουν από τον Ιούλιο του 2022. Το περιστατικό καταγράφηκε στις 15 Ιουλίου 2025 και το προϊόν αποσύρθηκε άμεσα από την αγορά της Ιρλανδίας. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχουν δοθεί στη δημοσιότητα περισσότερες πληροφορίες για την εταιρεία που το παρήγαγε ή το εξήγαγε.

Επαναλαμβανόμενο πρόβλημα με ελληνικά βότανα

Δεν είναι η πρώτη φορά που τα ελληνικά βότανα «μπλέκουν» με τοξικές ουσίες. Το 2022 η Ολλανδία είχε επιστρέψει παρτίδα ελληνικής ρίγανης λόγω πυρρολιζιδινών, ενώ το ίδιο συνέβη και στη Γερμανία το 2023. Μάλιστα, σε διάστημα λίγων μηνών υπήρξαν τρεις περιπτώσεις απόρριψης ελληνικής ρίγανης από ξένες αγορές, ενώ πέρσι το καλοκαίρι η ελληνική ρίγανη προκάλεσε συναγερμό σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες.

Το γεγονός αυτό δείχνει ότι είτε οι παραγωγοί δεν πραγματοποιούν επαρκείς αυτοελέγχους, είτε οι κρατικοί έλεγχοι δεν επαρκούν για να προστατέψουν τη δημόσια υγεία αλλά και την εικόνα των ελληνικών εξαγωγών.

Τι είναι τα αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης

Τα αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης είναι φυσικές τοξίνες που παράγονται από ορισμένα φυτά και μπορούν να μολύνουν την τροφική αλυσίδα. Τοξικολογικές μελέτες δείχνουν ότι:

• Μακροπρόθεσμα η κατανάλωσή τους μπορεί να οδηγήσει σε καρκινογενέσεις, ειδικά σε άτομα που πίνουν συχνά τσάι ή καταναλώνουν βότανα.

• Βραχυπρόθεσμα, επηρεάζουν κυρίως το ήπαρ και τους πνεύμονες, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα υγείας.
  Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) έχει ήδη προειδοποιήσει ότι ακόμη και μικρές αλλά συχνές εκθέσεις στην ουσία μπορεί να εγκυμονούν κινδύνους.

Συναγερμός και για άλλα τρόφιμα

Η παρουσία πυρρολιζιδινών δεν περιορίζεται μόνο στα βότανα. Έχουν ανιχνευθεί κατά καιρούς σε μέλι, σιτηρά, γάλα, αυγά, κρέας, σαλάτες και μπαχαρικά, ενώ περιστατικά δηλητηρίασης έχουν καταγραφεί και από κατανάλωση μολυσμένων δημητριακών. Επιπλέον, συμπληρώματα διατροφής που βασίζονται σε φυτά παραγωγής πυρρολιζιδινών μπορούν να προκαλέσουν ακόμη και βραχυπρόθεσμη τοξικότητα, με συνέπεια σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.

Το νέο αυτό περιστατικό αποτελεί ένα ακόμη καμπανάκι για την αξιοπιστία των ελληνικών εξαγωγών. Το ζητούμενο πλέον είναι αν οι αρμόδιοι θα ενισχύσουν τους ελέγχους, ώστε να προστατευθεί τόσο η δημόσια υγεία όσο και το όνομα των ελληνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές.