Ο Γερμανός ζωγράφος Peter Von Hess (1792 Ντίσελντορφ -1871 Μόναχο) φιλοτέχνησε κατά το διάστημα 1827-1834, 40 λιθογραφίες με θέματα από την Ελληνική Επανάσταση, μετά από ανάθεση από τον φιλέλληνα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκο, πατέρα του Όθωνα, καθώς και προσχέδια τοιχογραφιών, τα οποία επρόκειτο να διακοσμήσουν τις στοές των κήπων του παλατιού στο Μόναχο αλλά και τους τοίχους.
Φυσικά, ζωγράφισε και τον Κολοκοτρώνη. Παριστάνεται να παρακολουθεί το παλικάρια του που χορεύουν – συνοδεία ταμπουρά – με φόντο τ’ Ανάπλι..
Ο πίνακας, όμως, δηλώνεται λανθασμένα πως αποτυπώνει την παραλία των Μύλων. Αλλά από το πλάνο του Ναυπλίου στο βάθος, αποδεικνύεται, χωρίς αμφισβήτηση, πως ο Γέρος του Μωριά με τα παλικάρια του βρίσκονται όχι στους Μύλους αλλά στην παραλία της Δαλαμανάρας . Και, προφανώς, κάποιοι από τους εικονιζόμενους είναι Δαλαμαναριώτες αγωνιστές, οι οποίοι γνώριζαν τον τόπο και οδήγησαν αυτόν και τον ζωγράφο εκεί, μέσα από τον βάλτο και τα τριμέρια, που κυριαρχούσαν σε όλη την γύρω περιοχή.
Στην Δαλαμανάρα ζωγράφισε το 1827 και ο Karl Krazeisen το γνωστό πορτραίτο του.
Υποθέτω, πως θα ήσαν κάποιοι από τους παρακάτω, μιας και στην απόλυτη πλειοψηφία τους, όπως περιγράφεται στα Αρχεία του Αγώνα, πολεμούσαν υπό τις διαταγές του.
Όπως προκύπτει, λοιπόν, μετά από έρευνα του τ. Αρχιπλοιάρχου και Λιμενάρχη Ναυπλίου, Αγγελή Χρ. Κλειώση [1943-2015], ο οποίος αφιέρωσε αρκετό από τον προσωπικό του χρόνο ψάχνοντας στα Αρχεία της Επιτροπής Θυσιών και Εκδουλεύσεων του Ιερού Αγώνος, ως τώρα έχουν καταγραφεί οι εξής Αγωνιστές από την Δαλαμανάρα:
Tζύριος (Κυριάκος) Μουσταῒρας: Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε επικεφαλής στρατιωτών ως εκατόνταρχος, εις πολιορκίας Ναυπλίου, Ακροκορίνθου, κατά των Αθηνών, εις Αγία Μαρίνα, κατά του Δράμαλη και κατά του Ιμπραήμ. Διετέλεσε υπό τους Δ. Τσώκρη και I. Θ. Κολοκοτρώνη. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Α’ τάξεως. Προσέφερε στον Αγώνα 5.000 γρόσια.
Αναγνώστης Τασόπουλος: Εκ Δαλαμανάρας. Υπηρέτησε καθ’ όλον τον Αγώνα, προήχθη εις Αντιστράτηγον το 1825. Υπηρέτησε ως οπλαρχηγός εις διαφόρους μάχας και πολιορκίας υπό τον Δημήτριον Τσώκρην. Εις τον ατομικό του φάκελον υπάρχει γραμμάτιον του Εθνικού Ταμείου της προσωρινής Κυβερνήσεως της Ελλάδος ότι οφείλει το κράτος προς αυτόν χίλια γρόσια. Κατετάγη εις τους Αξιωματικούς Δ’ τάξεως.
Αναγνώστης Π. Μποναπάρτης: Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε ως μπουλουξής εις πολιορκίας Ναυπλίου και Κορίνθου, εις Δερβενάκια, κατά του Ιμπραήμ, υπό τους Δ. Τσώκρη, Χατζή Χρήστο, Νικηταρά. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Β’ τάξεως.
Γεώργιος Ρούσος: Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε επικεφαλής συγχωρίων του, εις πολιορκίας Ναυπλίου, Κορίνθου, εις Αβαρίνους, Αθήνας, Αγία Μαρίνα, κατά του Δράμαλη και κατά του Ιμπραήμ, υπό τους Α. Τσώκρη και I. Θ. Κολοκοτρώνη. Προσέφερε εις τον Αγώνα 4.000 γρόσια. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Γ’ τάξεως.
Νικόλαος Ζέρβας (†1846): Εκ Δαλαμανάρας. Υπηρέτησε καθ’ όλον τον Αγώνα ως μπουλουξής, έλαβε μέρος εις πολιορκίαν της Τριπόλεως, κατά του Δράμαλη και Ιμπραήμ εις διαφόρους μάχας της Αργολίδος. Διετέλεσε υπό τας διαταγάς του Δ. Τσώκρη, Νικηταρά, Ιωάννη Κολοκοτρώνη. Απέθανε εν Άργει το 1846. Κατετάγη εις Αξιωματικούς Ζ’ τάξεως.
Παναγιώτης Σκαρπέντζος (†1863): Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε υπό τον Δ. Τσώκρη εις διαφόρους μάχας κατά των Οθωμανών. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Β’ τάξεως.
Αθανάσιος Τακανίκος: Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε εις Ακροκόρινθον, Ναβαρίνους, εις Αθήνας, εις Αγία Μαρίνα, κατά του Δράμαλη και κατά του Ιμπραήμ υπό τους Δ. Τσώκρη και I. Θ. Κολοκοτρώνη. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Β’ τάξεως.
Σταύρος Ρούσος: Εκ Δαλαμανάρας. Έλαβε μέρος εις διαφόρους μάχας και υπό διαφόρους οπλαρχηγούς. Κατετάγη εις Β’ τάξιν Υπαξιωματικών.
Ιωάννης Ρούσος: Εκ Δαλαμανάρας. Έλαβε μέρος εις επανάστασι εις διαφόρους μάχας και υπό διαφόρους οπλαρχηγούς. Κατετάγη εις Γ’ τάξιν Υπαξιωματικών.
Μήτρος Κούμας (Γκούμας): Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε εις πολιορκίαν Ναυπλίου υπό τον Σ. Σταϊκόπουλον και έστησε πρώτος την ελληνική σημαία της επαναστάσεως εις το Παλαμήδι, επολέμησε κατά του Δράμαλη εις Αγιονόρι, κατά του Ιμπραήμ εις Νεόκαστρον, επληγώθη εις την αριστερόν χείραν μαχόμενος τρεις ημέρας εις την μάχην του Άργους. Διετέλεσε υπό τας διαταγάς του Δ. Τσώκρη, Χατζή Χρήστου, υπό τον Αθανάσιον Σταϊκόπουλο, αδελφόν του πορθητού. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Γ’ τάξεως.
Παναγής Δαλαμαναριώτης: Εκ Δαλαμανάρας. Υπηρέτησε ως ναυτικός και πυρπολητής Υδραϊκών πλοίων. Διεκρίθη το 1826 κατά την πυρπολικήν επίθεσιν του πλοιάρχου Θ. Μπρούσκου εις Φώκαιαν της Μ. Ασίας, έσωσε δια της ψυχραιμίας του το πλοίον από της επιθέσεως του Αυστριακού στολίσκου καταδιώκοντας τους Πειρατάς.
Παντελής Γ. Κολοπανάς: Εκ Δαλαμανάρας. Υπηρέτησε καθ’ όλον τον αγώνα, έλαβε μέρος εις πολιορκίας Τριπόλεως, Κορίνθου, Ναυπλίου, κατά του Δράμαλη, κατά του Ιμπραήμ εις Νεόκαστρον, όπου εφονεύθη και ο πατήρ του Γεώργιος. Επολέμησε υπό τας διαταγάς του Δ. Τσώκρη και Χατζή Χρήστου με 10-15 στρατιώτες επικεφαλής αυτών. Κατετάγη εις Αξιωματικούς Ζ’ τάξεως.
Μιχαήλ Ανδρέου: Εκ Δαλαμανάρας (Μικρασιατικής καταγωγής). Διετέλεσε το 1823 Ιπποκόμος του Δημητρίου Υψηλάντου. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Α’ τάξεως.
Γεώργιος Μπετζάλης: Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε ως στρατιώτης εις πολιορκίας, Ναυπλίου, Ακροκορίνθου, Τριπόλεως και κατά του Δράμαλη υπό τας διαταγάς του Δ. Τσώκρη, I. Κολοκοτρώνη, Χατζή Χρήστου. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Γ’ τάξεως.
Μήχος Ταγαράς: Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε εις πολιορκίας Ναυπλίου, Τριπόλεως, Ακροκορίνθου, κατά του Δράμαλη, κατά του Ιμπραήμ εις Ναβαρίνους υπό τον Δ. Τσώκρη, Χατζή Χρήστον, Δ. Πλαπούτα, Νικηταρά, Π. Νοταρά, Γ. Γρίβα. Κατετάγη εις Α’ τάξιν Υπαξιωματικών.
Αθανάσιος Κατζαντώνης: Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε ως εκατόνταρχος εις Ναβαρίνους, εις πολιορκία Ναυπλίου υπό τον Παπαρσένη Κρέστα όπου και επληγώθη εις τον αριστερόν πόδα, εις Τρίκορφα κατά του Ιμπραήμ όπου και επληγώθη εις αριστερόν χείραν υπό τον Χατζή Χρηστόν. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Α’ τάξεως.
Γεώργιος Αναστ. Πορτοκάλης: Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε ως Αξιωματικός με 50-100 στρατιώτας εις πολιορκίαν Ναυπλίου, εις μάχας Αργολιδοκορινθίας, κατά του Ιμπραήμ εις Τρίκορφα, εις Νεόκαστρον, εις Πολιανή και εις Αθήνας το 1827. Διετέλεσε υπό τας διαταγάς των Δ. Τσώκρη, Κ. Δεληγιάννη, Δ. Πλαπούτα, Χατζή Χρήστου και Γ. Γρίβα. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Α’ τάξεως.
Ιωάννης Αργυροκαστρίτης: Εκ Δαλαμανάρας (καταγωγή Αργυρόκαστρον Β. Ηπείρου). Έλαβε μέρος εις διαφόρους μάχας και υπό διαφόρους οπλαρχηγούς. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Α’ τάξεως.
Αναγνώστης Σταύρου Αργυροκαστρίτης: Εκ Δαλαμανάρας (καταγωγή Αργυρόκαστρον Β. Ηπείρου). Επολέμησε εις πολιορκία Ναυπλίου, εις Μεσολόγγιον επικεφαλής συγχωριανών του υπό τον Φωτομάρα και Κίτσο Τζαβέλα, επίσης εις Λομποτικά, Ζεμενό, Αράχωβα, Ναύπακτο και Θερμοπύλας. Το 1825 ωνομάσθη εικοσιπένταρχος. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Β’ τάξεως.
Αναστάσιος Καπερλόκης: Εκ Δαλαμανάρας. Επολέμησε εις πολιορκίας Ναυπλίου, Κορίνθου, Τριπόλεως, κατά του Δράμαλη, εις όλας κατά του Ιμπραήμ μάχας, εις Πολιανή, Αγία Μαρίνα, κατά των Αθηνών με 50 άνδρες. Διετέλεσε υπό τας διαταγάς του Δ. Τσώκρη, Νικηταρά, Χατζή Χρήστου, Α. Παπατσιώρη και I. Μελετόπουλου. Κατετάγη εις Υπαξιωματικούς Α’ τάξεως.
Γιώργος Ν. Μουσταΐρας
Πηγή Αρχείου: Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού
.
Ακολουθήστε το 
