Ο βυζαντινός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μέρμπακα
Στην είσοδο του χωριού Αγία Τριάδα ή Μέρμπακα, μόλις 8 χιλιόμετρα από το Ναύπλιο, δεσπόζει ο εντυπωσιακός βυζαντινός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, γνωστός και ως Παναγία στο Μέρμπακα. Ο ναός συνδέεται με τον Λατίνο αρχιεπίσκοπο Κορίνθου του 13ου αιώνα, Wilhem von Moerbeke, από τον οποίο πήρε την επωνυμία του τόσο ο ναός όσο και ολόκληρο το χωριό.
Ιστορική αναδρομή
Ο ναός οικοδομήθηκε στο πρώτο μισό του 13ου αιώνα και αποτέλεσε μετόχι της Μονής Αγίου Θεοδοσίου στο Παναρήτι. Κατά τη Β΄ Ενετοκρατία (1686-1715), παραχωρήθηκε από τον Βενετό F. Morosini στον επίσκοπο Ρεθύμνης, Αθανάσιο Χορτάτζη, που βρισκόταν τότε στην Πελοπόννησο. Από το 1715 έως το 1770, ο Μέρμπακας υπήρξε έδρα του μητροπολίτη Άργους και Ναυπλίου. Κατά την Τουρκοκρατία, γύρω από τον ναό αναπτύχθηκε το κοιμητήριο του χωριού, το οποίο παρέμεινε σε χρήση μέχρι το 2000, όταν μεταφέρθηκε και ο χώρος διαμορφώθηκε για την ανάδειξη του μνημείου.
Αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά
Ο ναός ανήκει στον σύνθετο σταυροειδή εγγεγραμμένο τύπο, με εντυπωσιακό οκτάπλευρο τρούλο που στηρίζεται σε τέσσερις κίονες. Στα ανατολικά του ναού εξέχουν τρεις τρίπλευρες αψίδες, ενώ κάτω από το Ιερό σχηματίζεται ταφική κρύπτη.
Η τοιχοποιία του ναού αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της μεσοβυζαντινής αρχιτεκτονικής και διακρίνεται για τον κεραμοπλαστικό της πλούτο και τα γοτθικά διακοσμητικά στοιχεία. Στην κατασκευή έχουν ενσωματωθεί αρχαία γλυπτά, ενώ ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το ηλιακό ρολόι που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του ναού, επάνω από την είσοδο.
Ο τοιχογραφικός διάκοσμος
Στο εσωτερικό του ναού διασώζονται τοιχογραφίες που ανήκουν σε τρεις διαφορετικές χρονολογικές φάσεις:
-
Παλαιότερη φάση: Μονόχρωμα ανεικονικά διακοσμητικά στοιχεία.
-
Δεύτερη φάση: Τοιχογραφίες του Ιερού Βήματος, χρονολογούμενες γύρω στο έτος 1300.
-
Νεότερη φάση: Τοιχογραφίες του έτους 1912, που καλύπτουν κυρίως τις υπόλοιπες επιφάνειες.
Ένα μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς
Η Παναγία στο Μέρμπακα είναι ένα μνημείο που συνδυάζει τη βυζαντινή τέχνη, την αρχιτεκτονική ποικιλομορφία και την ιστορική συνέχεια της περιοχής. Το χωριό και ο ναός αποτελούν ιδανικό προορισμό για επισκέπτες που ενδιαφέρονται να γνωρίσουν την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Αργολίδας.
