Υγεία- Αξίζει να πάρω συμπληρώματα διατροφής;

 Τα υπέρ και τα κατά των συμπληρωμάτων διατροφής

Τα ράφια των φαρμακείων και των σούπερ μάρκετ είναι γεμάτα πάσης φύσεως συμπληρώματα βιταμινών, μετάλλων και λοιπών ιχνοστοιχείων. Έχουν όμως πραγματικά οφέλη για το σώμα; Η ευρέως αποδεκτή άποψη είναι ότι τα συνθετικά θρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, μέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία) που βρίσκουμε στα συμπληρώματα είναι σχεδόν ίδια από χημικής πλευράς με αυτά των τροφίμων.

Ωστόσο, η διαδικασία παραγωγής τους είναι πολύ διαφορετική από εκείνη των φυτών και των ζώων. Έτσι, παρά το γεγονός ότι έχουν παρόμοια δομή, το σώμα μας ενδεχομένως να αντιδρά διαφορετικά σε αυτά. Επιπλέον, δεν είναι σαφές πόσο καλά απορροφώνται και χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό: κάποια μπορεί να απορροφώνται πιο εύκολα, ενώ κάποια άλλα όχι. Και ο λόγος είναι πως όταν καταναλώνουμε «αληθινά» τρόφιμα, δεν προσλαμβάνουμε μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά, αλλά μια ολόκληρη σειρά βιταμινών, μετάλλων και ενζύμων τα οποία ενισχύουν την μέγιστη απορρόφησή τους από τον οργανισμό. Χωρίς αυτές τις πρόσθετες ενώσεις, τα συνθετικά θρεπτικά συστατικά δεν χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό με τον ίδιο τρόπο όπως τα φυσικά. Για παράδειγμα, μελέτες δείχνουν ότι η φυσική βιταμίνη Ε απορροφάται δύο φορές πιο αποτελεσματικά από τη συνθετική.

Τη στιγμή λοιπόν που η κατανάλωση των φυτικών τροφίμων έχει συνδεθεί με πολλαπλά οφέλη για την υγεία χάρη στην περιεκτικότητά τους σε πολλές βιταμίνες, μέταλλα, αντιοξειδωτικά, φυτικές ίνες και λιπαρά οξέα, τα στοιχεία για αντίστοιχα οφέλη από τα συμπληρώματα δεν είναι σαφή. Οι πολυβιταμίνες για παράδειγμα, σε κάποιες έρευνες συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου και καρκίνου, ενώ σε κάποιες άλλες δεν φαίνεται να έχουν καμία απολύτως θετική επίδραση, ενώ σε μερικές συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.

Για τα αντιοξειδωτικά, αρκετές ανασκοπήσεις δεν βρήκαν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι τα συμπληρώματα, συμπεριλαμβανομένης της βήτα-καροτίνης, των βιταμινών A, C, E και του σεληνίου (μεμονωμένα ή σε συνδυασμό) μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου ή καρκίνου, αν και κάποιες αντιοξειδωτικές βιταμίνες ίσως να βοηθούν στην επιβράδυνση ασθενειών που προκαλούν τύφλωση. Όμως και σε αυτές τις έρευνες τα στοιχεία δεν είναι επαρκή.

Να παίρνω συμπληρώματα;

Παρά το γεγονός ότι τα επιστημονικά στοιχεία είναι αρκετά «θολά», όσον αφορά τα οφέλη από τη λήψη συμπληρωμάτων, κάποιες ομάδες ανθρώπων ενδεχομένως να επωφεληθούν από την λήψη τους.

Πιο συγκεκριμένα:

• Οι ηλικιωμένοι που έχουν συνήθως ανεπάρκεια βιταμίνης D και ενδεχομένως να χρειάζονται περισσότερη Β12 και ασβέστιο για την υγεία των οστών.

•  Οι vegan και οι vegetarian, αφού συγκεκριμένες βιταμίνες και μέταλλα που βρίσκονται σε ζωικά προϊόντα λείπουν από τη διατροφή τους (Β12, ασβέστιο, ψευδάργυρο, σίδηρο και βιταμίνη D).

•  Οι έγκυες και οι γυναίκες που θηλάζουν, αφού τείνουν να χρειάζονται επιπλέον βιταμίνες ή μέταλλα, όπως η D, αν και πρέπει να αποφεύγουν κάποιες όπως η Α.

• Οι γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία, μιας και ίσως χρειάζονται φολικό οξύ για να μειωθεί ο κίνδυνος ελαττωμάτων στον νευρικό σωλήνα όταν μείνουν έγκυες.

• Άτομα με ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών, καθώς ορισμένα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να βοηθήσουν σε διατροφικές ελλείψεις, όπως για παράδειγμα τα συμπληρώματα σιδήρου για τη θεραπεία της σιδηροπενικής αναιμίας.

Σε γενικές γραμμές, η λήψη συμπληρωμάτων σύμφωνα με τις ποσότητες που αναφέρονται στη συσκευασία είναι ασφαλής για τον περισσότερο κόσμο. Αν η διατροφή σας περιλαμβάνει ευρύ φάσμα θρεπτικών συστατικών, η λήψη επιπλέον συμπληρωμάτων μπορεί να προκαλέσει αύξηση της συγκέντρωσής τους στο οργανισμό, με αρνητικές συνέπειες.

Όταν λαμβάνονται σε περίσσεια, οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες όπως η βιταμίνη C και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β αποβάλλονται από το σώμα μέσω των ούρων. Ωστόσο, οι λιποδιαλυτές βιταμίνες – βιταμίνες A, D, E και K – μπορεί να αποθηκευτούν στο σώμα, επομένως υπάρχει κίνδυνος συσσώρευσής τους σε υψηλά επίπεδα, οδηγώντας σε υπερβιταμίνωση.

Αντίστοιχα, οι έγκυες γυναίκες πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές με την πρόσληψη βιταμίνης Α, καθώς οι υπερβολικές ποσότητες έχουν συνδεθεί με γενετικές ανωμαλίες, ενώ τα αποτελέσματα από πολλές κλινικές δοκιμές δείχνουν ότι η βήτα-καροτίνη, η βιταμίνη Ε και πιθανώς οι υψηλές δόσεις βιταμίνης Α μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου.

Άλλες μελέτες έχουν συνδέσει τη χρήση πολυβιταμινών με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και τα συμπληρώματα σιδήρου μπορεί να είναι επιβλαβή για άτομα που δεν τα χρειάζονται. Υπάρχουν επίσης κάποιες ενδείξεις ότι το συνθετικό φολικό οξύ είναι πιο επιβλαβές από το φυσικό φυλλικό οξύ στα τρόφιμα.

Συμπερασματικά, οι έρευνες στην πλειοψηφία τους αναφέρουν ότι τα συνθετικά θρεπτικά συστατικά δεν αντικαθιστούν μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή. Η λήψη φυσικών θρεπτικών συστατικών από φυσικές τροφές είναι πάντα η ιδανικότερη επιλογή, όμως αν έχετε ανεπάρκεια σε ένα συγκεκριμένο θρεπτικό συστατικό, τότε η λήψη του αντίστοιχου συμπληρώματος μπορεί να βοηθήσει.

→ Επιστροφή στην Αρχική σελίδα 

→ Ακολουθήστε το Argolida Planet στο Facebook για να μαθαίνετε πρώτοι αυτά που “παίζουν” στην Αργολίδα!