Το Κρυφό Παράδοξο των Χριστουγέννων

Γράφει ο Κλινικός Ψυχολόγος MSc Μιχαήλ Γιγουρτάκης

Τα Χριστούγεννα προβάλλονται ως περίοδος ανεμελιάς, οικογενειακής ζεστασιάς και χαράς, με φώτα, δώρα και γιορτινά τραπέζια. Ωστόσο, για πολλούς ανθρώπους αυτή η εικόνα δημιουργεί μια ψυχολογική αντίθεση, γνωστή ως «holiday blues»*.

Σύμφωνα με έρευνες της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Ένωσης, περίπου το 41% των ενηλίκων αναμένει υψηλότερο στρες τις γιορτές σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, ενώ το 64% όσων έχουν ιστορικό ψυχικών δυσκολιών βιώνει επιδείνωση συμπτωμάτων.

Αυτό δεν είναι τυχαίο: η κοινωνική πίεση για «τέλεια» Χριστούγεννα, σε συνδυασμό με οικονομικές ανησυχίες (π.χ. κόστος δώρων) και νοσταλγία για παρελθόντα ιδανικά, ενεργοποιεί μηχανισμούς όπως η γνωστική ασυμφωνία – νιώθουμε ενοχές όταν η πραγματικότητα δεν ταιριάζει με τις προσδοκίες.

Από ψυχολογική άποψη, οι γιορτές εντείνουν τη μοναξιά ακόμα και μέσα σε πλήθος, ιδίως για όσους θρηνούν απώλειες ή αντιμετωπίζουν οικογενειακές εντάσεις. Η σύγκριση με εικόνες «ευτυχισμένων» οικογενειών στα social media ενισχύει συναισθήματα ανεπάρκειας.

Το καλό νέο είναι ότι μπορούμε να το διαχειριστούμε: Θέστε ρεαλιστικά όρια (π.χ. «όχι» σε υπερβολικές υποχρεώσεις), εστιάστε σε μικρές, αυθεντικές χαρές όπως μια βόλτα ή επαφή με αγαπημένα πρόσωπα.

Για κάποιον που ήδη παλεύει με κατάθλιψη, οι γιορτές μπορεί να είναι η «σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι». Σύμφωνα με έρευνες της National Alliance on Mental Illness (NAMI), το 64% των ατόμων με ψυχικές διαταραχές αναφέρουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους κατά την εορταστική περίοδο, λόγω εντεινόμενου στρες, μοναξιάς και κοινωνικών πιέσεων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βαθύτερη απομόνωση ή ακόμα και κρίσεις.

Αν τα συναισθήματα επιμένουν, ζητήστε επαγγελματική υποστήριξη – δεν είστε μόνοι, και είναι εντάξει να μην νιώθετε πάντα «γιορτινά». Αυτή η αναγνώριση είναι το πρώτο βήμα για πραγματική ευεξία.

*”holiday blues” (μελαγχολία των γιορτών) είναι προσωρινά συναισθήματα θλίψης, άγχους ή μοναξιάς που βιώνονται κατά τη διάρκεια των διακοπών, λόγω πίεσης για τελειότητα, οικονομικών δυσκολιών, πένθους ή κοινωνικών προσδοκιών.

Γιγουρτάκης Μιχαήλ
Κλινικός Ψυχολόγος MSc
Ειδίκευση: Σχολική Ψυχολογία & Εγκληματολογία