Το σπήλαιο της Ανδρίτσας στην Αργολίδα και το άλυτο μυστήριο των 50 σκελετών

Ανάμεσα στους οικισμούς Βελανιδιά και Ανδρίτσα, στον Δήμο Άργους Μυκηνών, κρύβεται ένα από τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά αινίγματα της περιοχής: Το σπήλαιο της Ανδρίτσας.

Το 2004, κατά τη διάρκεια τυχαίας εξερεύνησης, εντοπίστηκαν στο σπήλαιο ανθρώπινοι σκελετοί που ανήκαν σε πάνω από 50 άτομα, μεταξύ των οποίων παιδιά, έφηβοι και νεαρές γυναίκες.

Οι αρχαιολόγοι τοποθετούν το τραγικό αυτό συμβάν στα πρώιμα χριστιανικά χρόνια, αμέσως μετά το 575/6 μ.Χ., όπως προκύπτει από τα νομίσματα που βρέθηκαν στον χώρο.

Στοιχεία που μαρτυρούν οργανωμένη καταφυγή

Μαζί με τα ανθρώπινα λείψανα εντοπίστηκε πλήθος αντικειμένων, όπως αμφορείς, πιθαμφορείς, πρόχοι, οινοχόες, λυχνάρια, αλλά και μεταλλικά ευρήματα, νομίσματα και ένας λιτανευτικός σταυρός χωρίς ίχνη μεταγενέστερων επεμβάσεων. Η παρουσία των αντικειμένων αυτών υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι είχαν καταφύγει οργανωμένα στο σπήλαιο, παίρνοντας μαζί τους τρόφιμα, νερό και μέσα φωτισμού, εν αναμονή ενός κινδύνου.

Τραγικό τέλος κάτω από άγνωστες συνθήκες

Παρά τις προμήθειες, οι αποκλεισμένοι δεν κατάφεραν να επιβιώσουν. Ο τραγικός θάνατος όλων τους αποδίδεται σε αντίξοες συνθήκες και εξάντληση των αποθεμάτων. Η θέση και η στάση των σκελετών δείχνουν αναμονή και παραίτηση, δίνοντας την αίσθηση ενός αργού και αναπόφευκτου τέλους.

Βίαιη εισβολή ή επιδρομή;

Η εικόνα στον χώρο, αλλά κυρίως η εύρεση μιας αιχμής δόρατος κοντά στην είσοδο του σπηλαίου, ενισχύει το σενάριο της αιφνίδιας επίθεσης ή μιας εχθρικής επιδρομής. Αντίθετα, φυσική καταστροφή ή μολυσματική νόσος δεν φαίνεται να αποτελούν αιτία του δράματος, καθώς ανθρωπολογικές παρατηρήσεις αποκλείουν αυτές τις εκδοχές.

Η πρώτη ερευνητική αποστολή

Από τον Νοέμβριο του 2004 έως τον Ιανουάριο του 2005, η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας Νοτίου Ελλάδος προχώρησε σε ανασκαφική έρευνα, με σκοπό την τοπογραφική αποτύπωση και τεκμηρίωση των ευρημάτων. Τα πρώτα πορίσματα παρουσιάστηκαν σε ειδική έκθεση στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, προσελκύοντας έντονο ενδιαφέρον από επιστημονικούς κύκλους και κοινό.

Ένα σκοτεινό παρελθόν που ακόμα αναζητά απαντήσεις

Το σπηλαιοβάραθρο της Ανδρίτσας παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα ανεξιχνίαστα μυστήρια της μεταρωμαϊκής περιόδου στην Ελλάδα. Παρά τις έρευνες και τις θεωρίες, το τι ακριβώς συνέβη σε εκείνους τους ανθρώπους και ποια απειλή τους ανάγκασε να κρυφτούν στο βάθος της γης, παραμένει άγνωστο.